तापक्रम बढेर उखरमाउलो गर्मी भइरहेको तराई मधेशमा पानीको समेत समस्या थपिएको छ। वर्षा नहुँदा चापाकलमा पानी आउन छाडेको छ भने, १२ महिना नै बग्ने खोलासमेत यसपटक सुकेका छन्।

गर्मीले मानिसको जीवनशैलीमा कस्तो असर पारिरहेको छ, हेरौँ काठमाडौँका विभिन्न स्थानमा देखिएका दृश्य।

नेपालका हिमालीदेखि तराईका विभिन्न स्थानमा उच्च तापक्रम मापन भइरहेको छ। आगामी सोमबारदेखि पूर्वीतराईको तापक्रम केही घट्ने सम्भावना भए पनि मध्य र पश्चिम तराईमा अझै एक हप्ता गर्मी हुनेछ। 

देशभर १५९ वटा खानी स्वीकृत दिएको सरकार तिनका सञ्चालकले स्वघोषणा गरेर बुझाएको राजश्वमै चित्त बुझाइरहेको छ। खानीबाट के कति खनिज निकालिन्छ त्यसको लेखाजोखा गर्ने संयन्त्र नै सरकारसँग छैन। 

फेवातालको सिमसार पुर्न तत्काल रोक लगाउने उच्च अदालतको अन्तरिम आदेशपछि पनि यो गतिविधि रोकिएको छैन। पोखरा महानगरको जिम्मेवारी तथा जिल्ला प्रहरी कार्यालयको निगरानीविरुद्ध स्थानीयवासी प्रतिकारमा छन्।

अघिल्लो वर्ष भएको यस्तै आन्दोलनले नौ महिनासम्म उत्खनन् रोकिए पनि यसपटक फागुनदेखि दोहन गर्नेहरू डोजर लिएर नदीमा पसेको देखेपछि स्थानीयहरू अझ व्यवस्थित योजना र फराकिलो एकताका साथ आन्दोलित भएका हुन्।

पढ्दापढ्दै वैदेशिक रोजगारीमा दक्षिण कोरिया गएर घर आएका राजु स्वदेशमै रोजगारी सिर्जना गर्छु भनेर लागे। अहिले हावाहुरीले विनाश बनाएको कागतीको बगैँचा देखेर उनको मन बिथोलिएको छ।

मौसम पूर्वानुमान महाशाखाले देशका अधिकांश पहाडी भूभागमा वर्षा र कोशीको तराई भूभाग र मधेश प्रदेशका केही स्थानमा हावाहुरीको सम्भावना रहेको जनाएको छ।

विश्व मौसम संगठनले आगामी पाँच वर्षमा हालसम्मकै सबैभन्दा धेरै तापक्रम रेकर्ड हुने सम्भावना रहेको औँल्याएको छ। औद्योगिक पूर्वावस्थाको तुलनामा १.५ डिग्रीभन्दा बढीले तापक्रम वृद्धि हुने संगठनले जनाएको छ।

अनुमान गरिए अनुसारको कार्बन उत्सर्जनको मात्रा नघटे पनि जति घट्छ त्यतिको मात्र प्रतिटन पाँच डलरका दरले विश्व बैंकबाट नेपालले रकम भुक्तानी पाउँछ।

सफाइका लागि गएको नेपाली सेनासहितको टोलीले सगरमाथाको सफल आरोहण गरेको छ। आरोहण टोलीमा रहेका पाँच सैनिक र पाँच शेर्पासहित १० जना सोमबार बिहान १० बजे शिखरमा पुगेका हुन्।

हाल पश्चिमी वायु र स्थानीय वायुको असरले मौसम सामान्य प्रभावित भए पनि बंगालको खाडीमा विकसित भएको  मोखा नामको चक्रवातको नेपालमा उल्लेखनीय प्रभाव नरहेको जनाइएको छ।

सरकारले विभिन्न व्यावसायिक घरानाको प्रभावमा राष्ट्रिय वन तथा संरक्षित क्षेत्रको जग्गामा केवलकार सञ्चालन गर्न दिनेगरी कानून संशोधनको तयारी गरेको छ।

बर्सेनि वसन्त ऋतुमा करिब ३५० आरोही जाँदा आधार शिविरमा मात्रै सरदर ७० टन फोहोर जम्मा हुन्छ। त्यसमध्ये १५–२० टन मान्छेको दिसा मात्रै हुन्छ।

लिसंखु पाखरका वनमा १० वर्षदेखि डढेलो लागेको छैन। फागुनदेखि जेठसम्म देशभरि डढेलोले वन सखाप पार्दा र कतिपय ठाउँमा मानिसको ज्यानसमेत जाँदा लिसंखु पाखरका स्थानीय वन जोगाएर त्यसैबाट आम्दानी गरिरहेका छन्।

सरकारले विगत १२ वर्षमा तीनपटक ४० माइक्रोनभन्दा पातला प्लास्टिकका झोला प्रयोगमा प्रतिबन्ध लगाउने घोषणा गरिसकेको छ। पछिल्लोपटक आर्थिक वर्ष २०७८/७९ को बजेटमा यस्तो घोषणा गरेको थियो।

ढोरपाटनमा पहिले नाउर र झारलको सिकार गर्दा बोनसका रूपमा बँदेलको सिकार गर्न दिइन्थ्यो। २०७८/७९ देखि छुट्टै अनुमति लिनुपर्ने व्यवस्था गरिएको छ।

डढेलोका कारण काठमाडौँ उपत्यकासहित देशका प्रमुख शहरको वायुको गुणस्तर मानव स्वास्थ्यका लागि अत्यन्तै हानिकारक अवस्थामा पुगेको छ। तर सरकारसँग डढेलो नियन्त्रणको ठोस योजना छैन।

डढेलो र प्रदूषणको स्थानीय स्रोतका कारण काठमाडौँ उपत्यकासहित देशका मध्य तथा पूर्वी भागमा वायु प्रदूषणको स्तर अत्यधिक बढेको वातावरण विभागले जनाएको छ।

यस वर्षको वसन्त ऋतुमा हिमाल आरोहणका लागि विदेशी पर्यटक नेपाल आइरहेका छन्। तर, हिमाली क्षेत्रमा भइरहेको अस्वाभाविक हिमपातले आरोहणमा चुनौती थपिएको छ।