कुनै समय सिँचाइका लागि उपयोग गरिने सिर्सिया नदीमा औद्योगिक क्षेत्रको फोहोर मिसाइँदा पर्साका दर्जनौँ गाउँका बासिन्दाको जीवन नै संकटमा छ। त्यहाँका जलचर समाप्त भएका छन् भने नदीका वनस्पती पनि मासिएका छन्।

नेपाल–भारत सीमावर्ती क्षेत्रमा पहिलोपटक नेपाली मुद्राको कालोबजारी भएपछि विभिन्न आशंका उत्पन्न भएका छन्। अनौपचारिक बजारमा किन नेपाली मुद्राको तुलनामा भारतीय रुपैयाँ सस्तियो?‍

काठमाडौँ–तराई मधेश फास्ट ट्रयाक, हुलाकी राजमार्गलगायत ठूला योजनाको निर्माण सुस्त हुँदा मधेशको कृषि र औद्योगिक उत्पादन बढ्न नसकेर प्रदेशको समग्र विकास प्रभावित भएको राष्ट्र बैंकको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।

संचालनको तीन वर्षसम्म अमलेखगन्ज–मोतिहारी पाइपलाइनबाट पेट्रोल ढुवानी गर्न नसक्दा आयल निगमले ट्यांकरका लागि मात्र मासिक १५ करोड खर्च गर्छ, जसले गर्दा पेट्रोल प्रतिलिटर करिब ४ रुपैयाँ महँगो परिरहेको छ।

संघीय परिषद् अध्यक्ष अशोक राईलाई संसदीय दलको नेता बन्न कार्यकारी अध्यक्ष उपेन्द्र यादवले रोकेको भन्दै जसपामा असन्तुष्टि चुलिएको छ। राई समूह संसदीय दल र केन्द्रीय समितिमा 'मोर्चाबन्दी'मा लागेको छ।

सत्ताबाट बाहिरिएको कांग्रेसको संस्थापन पक्षले गठबन्धन भत्काउन पार्टीकै इतर पक्ष लागेको आरोप लगाइरहँदा इतर समूहका केही नेताले भने सभापति शेरबहादुर देउवाको राजीनामा माग गरेका छन्।

राष्ट्र बैंकको एक प्रतिवेदनले बागमती प्रदेशमा कृषिसँगै विद्युतीय साधनका ‘सर्भिस स्टेशन’ र ‘चार्जिङ स्टेशन’जस्ता सेवामूलक उद्यमको विस्तार तथा रोजगारीमा सम्भावना बढेको देखाएको छ।

धानबाली लगाउने समय असार–साउनदेखि नपाइएको मल हिउँदे बाली लगाउँदा पनि आइपुग्दैन। मल ल्याउने कबुल गरेर ठेक्का पाएका कम्पनीले आयातै गर्दैनन्। किन किसानले वर्षौंदेखि मलको हाहाकार भोग्दैछन्?

अमेरिकी नागरिक भएपछि पनि नेपाली नागरिकता त्याग नगरेका रास्वपा सभापति रवि लामिछानेले निर्वाचन आयोगमा पेश गरेको कागजातमै करिब तीन वर्ष उनले दोहोरो राहदानी प्रयोग गरेको देखिन्छ।

सरकारले कतिपय वस्तु आयातमा लगाएको प्रतिबन्धका कारण तेस्रो मुलुकबाट आउने सामान घट्दा व्यापार लागतसँगै बजार भाउ पनि बढेको व्यापारीहरू बताउँछन्।

सरकारले आठ महिनादेखि विदेशी मदिरा आयातमा प्रतिबन्ध लगाए पनि गैरकानूनी आयातका कारण बजारमा सजिलै उपलब्ध भइरहेको व्यवसायी र सरकारी अधिकारी नै बताउँछन्।

डलरको मूल्यवृद्धि, आयातमा कडाइ, चोरीपैठारीजस्ता कारणले पछिल्लो समय औद्योगिक उत्पादनहरूको माग घट्दा उद्योगहरू संकटमा जान थालेको निजी क्षेत्रको गुनासो छ।

दुई दशकअघि बीपी उद्यान बनाउन दिइएको जग्गामा व्यापार चलिरहेकै बेला वीरगन्ज महानगरले समेत सशुल्क पार्किङ बनाउन ठेक्का दिएपछि उच्च अदालतले उद्यान निर्माणबाहेक काममा रोक लगाएको छ।

नेपाली ग्राहकका लागि वीरगन्जपारिको भारतीय बजार रक्सौलका व्यापारीले साइनबोर्ड पनि नेपालीमा लेख्ने गरेका छन्। नेपालतर्फ दैनिक उपभोग्य मात्र नभई अन्य सामानसमेत महँगो हुँदा उताको बजार गुल्जार बनेको छ।

मधेशका दुई ठूला दल जसपा र लोसपा यसपटकको निर्वाचनमा खुम्चिँदा उनीहरूसँगै गठबन्धन गरेका कांग्रेस र एमालेले पुरानो साख फर्काए। जनमत पार्टी नयाँ शक्तिको रूपमा आयो। कसरी फेरियो मधेशको राजनीति?

मतगणना नसकिँदै सरकार बनाउने छलफल थालेका ठूला दलले ‘निर्णायक’ मानिएका साना दलको सहयोग अहिलेसम्म खोजेका छैनन्। साना दल भने ठूला दलको निर्णय पर्खेर बसेका छन्।

आसन्न निर्वाचनमा मधेशकेन्द्री दलहरू आधार इलाकामै कमजोर पर्ने देखिएका छन्। विगतमा एकै मोर्चामा देखिएका दलहरू यसपटक परस्पर प्रतिस्पर्धी बनेका छन् भने उनीहरूमाथि मधेशका मुद्दा बिर्सिएको आरोप समेत छ।

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीबाट उम्मेदवार भएका मात्र होइन केन्द्रीय समितिमा पनि यसअघि राजनीतिमा लागेका व्यक्ति नहुँदा आमनागरिकमा ‘देखाउने अनुहार’ रवि लामिछाने मात्र छन्।

मधेशमा संघीयताको मुद्दा उठाउने दलले नै चलाएको प्रदेश सरकारको प्रस्तुति यो निर्वाचनमा भारी पर्नसक्ने संकेत वीरगन्जमा भेटिन्छ।

सर्लाही–४ मा सत्ता गठबन्धनका उम्मेदवारविरुद्ध स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका निवर्तमान कांग्रेस सांसद् अमरेशकुमार सिंह र माओवादी नेता शिवपुजन रायकी छोरी मधुमालाबीच मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने स्थिति बनेको छ।