उच्च पहाडी भेगमा पाइने दुर्लभ रातो च्याउ खोज्न जुम्लाको पातरासीस्थित खालीका स्थानीय वर्षात् सकिएपछि वनतर्फ लाग्छन्। सुकेका रूखमा मात्र पाइने यो च्याउ टिप्न जोखिम भएको स्थानीय बताउँछन्।

मन्दिरमा दर्शन गर्न आउने भक्तजनसँगै झिलिमिली दृश्यकाे तस्वीर लिन तथा भिडियाे, टिकटक बनाउनेहरूकाे पनि भिड लाग्ने गरेको छ।

दशैँ मनाउन लाखौँको संख्यामा मानिसहरू काठमाडौँ उपत्यकाबाट बाहिरिँदा राजधानीका सडक रित्ता र सुनसान बनेका हुन्। 

शनिबार फूलपातीको दिन घर जानको लागि काठमाडाैँको गोंगबुस्थित बसपार्कमा पुगेकाहरू निकै उत्साहित देखिन्छन्। 

जंगली रातो च्याउ सुकाएपछि किलोको ९ हजार रुपैयाँसम्ममा बिक्ने रहेछ। प्राकृतिक स्रोतमा हामी यति सम्पन्न छौँ। तर न पहिचान गर्न सकेका छौँ, न प्रयोग। यी जडीबुटी अब चीन पुग्नेछन्।

चन्द्रागिरी नगरपालिका वडा नम्बर २ मा साबिकका करिब २१ वटा पानीका मुहानमध्ये ६-७ वटा सुकिसकेका छन्। बाँकी पनि क्रमश: सुक्ने अवस्थामा छन्।

तत्कालीन प्रधानमन्त्री चन्द्रशमशेरको पालामा बनेको फर्पिङस्थित चन्द्रज्योति जलविद्युत् बन्द भएको चार दशकभन्दा बढी भयो। यहाँका सामग्री संरक्षण हुन नसक्दा जीर्ण भएर इतिहास हराउने अवस्था भएको छ।

यो सडकमुनिबाट ह्युम पाइपमा कुलो बग्छ। वर्षात‍्का बेला सुनाकोठी,  ढोलाहिटी हुँदै आउने भलसमेत कुलोमा मिसिँदा पाइपले बहाव थेग्न नसकेको पानी जोडले बाहिर निस्किन्छ।

चीनले विस्तार गरिदिएको कोटेश्वर-कलंकी चक्रपथमा दरारलगायत प्राविधिक समस्या आएपछि नेपालले बनाउने भनिएको आकाशे पुल, सर्भिस लेन, सर्भिस ट्र्याकलगायत काम हुनै सकेको छैन।

कंक्रिटका घरले भरिएका काठमाडौँ उपत्यकाका शहर र आसपासका क्षेत्रमा अब मौलिक शैलीका परम्परागत घर दुर्लभजस्तै भएका छन्। २०७२ सालको भूकम्पपछि यस्ता घर अझ तीव्ररूपमा विस्थापित भइरहेका छन्।

सुन तस्करी प्रकरणमा पक्राउ परेका व्यक्तिहरूमाथि अनुसन्धानका लागि उच्च अदालत पाटनले १० दिनको म्याद दिएको छ।

अकुपङ्चर विधिबाट उपचार गर्न प्रयोग गरिने मोक्जा तितेपातीबाट तयार हुन्छ। पूर्वी नेपाल र काठमाडौँ आसपासबाट संकलित तितेपातीबाट उत्पादन गरेको मोक्जा जापान निर्यातसमेत हुनथालेको छ।

सडक विभागले राष्ट्रिय राजमार्ग र रणनीतिक सडकमात्रै आफू मातहत रहेको बताउने गरेको छ। त्यसैले धेरैजसो सडक स्थानीय तहअन्तर्गत छन्। तर, काठमाडौँका स्थानीय तहलाई आफूमातहतको सडकको अवस्थाबारे थाहा नै छैन।

विश्वविद्यालयले प्रयोगमा नल्याएको पाखामा खेत बनाएर कीर्तिपुरबासीले खेती गर्दै आएका छन्। राष्ट्रिय धान दिवस (असार १५) को मौका पारेरै यहाँ रोपाइँको चहलपहल छ।

काठमाडौँ उपत्यकाभित्रका दर्जनौँ सहकारी संस्थाका बचतकर्ता दिनदिनै माइतीघर मण्डलमा भेला भएर सञ्चालकहरूको खोजी गरी आफ्नो रकम फिर्ता दिलाइदिन सरकारसँग माग गरिरहेका छन्। उनीहरूको आवाज सरकारले सुनेको छैन।

शिक्षण छाडेर सन्तोषले मसाज ‘क्लिनिक’मा काम थाले। त्यो पनि छाडेर आठ वर्ष राष्ट्रिय टोलीबाट दृष्टिविहीन क्रिकेट खेल्दा खेलाडी साथीहरूको मसाज गरिदिन्थे। अहिले क्रिकेट चटक्क छाडेर मसाजमै फर्किएका छन्।

प्रचारप्रसारको अन्तिम दिन बिहीबार उपेन्द्र यादवले पाँच दलीय गठबन्धनका शीर्ष नेतालाई बारा उतारे। एमालेले पनि अध्यक्ष ओलीको उपस्थितिमा सभा गर्‍यो। उपेन्द्रलाई 'बहरिया' बताइरहेको जनमत भने घरदैलोमै थियो।

बारा-२ को चुनावी माहोल नेताहरूले तताइरहेका छन्। तर, स्थानीय मतदाता दलहरूप्रति सन्तुष्ट छैनन्। चुनावमा गाउँ पस्ने नेताले विकास ल्याउन नसकेको र युवालाई खाडी जान बाध्य पारेको उनीहरूको गुनासो छ।

मंसिर ४ को निर्वाचनमा भरतपुर क्षेत्रबाट रवि लामिछानेले अत्यधिक मत पाएका थिए। यसपटक कांग्रेस, एमालेसहित तीनै दलले चुनावी अभियानलाई भरतपुरमै केन्द्रित गरेका छन्।

“पहिला पनि नेताहरू आएर आश्वासन दिए, तर जितेर गएपछि कहिल्यै फर्किएनन्। अहिले पनि हामी डाँडाको भिरमा बसिरहेका छौँ। राति निदाउन पनि डर लाग्छ,” इच्छाकामना गाउँपालिकाकी नन्दुमाया चेपाङले भनिन्।