एकांगी जीवनलाई सामाजिकतामा बदल्न सघाउँदै ‘ज्येष्ठ नागरिक क्लब’

चन्द्रागिरि नगरपालिकाको प्रत्येक वडामा एकभन्दा बढी ज्येष्ठ नागरिक क्लब सञ्चालनमा छन्। हरेक क्लबलाई पालिकाले वार्षिक आठ लाख रुपैयाँ बजेट पनि व्यवस्था गरेको छ।

सम्बन्धविच्छेदको बढ्दो तथ्यांक, के हो कारण? (डेटा स्टोरी)

सबैभन्दा धेरै सम्बन्धविच्छेदका घटना बागमतीमा र सबैभन्दा न्यून मधेश प्रदेशमा भएका छन्। जीविकोपार्जनको शैलीमा आएको परिवर्तन, बसाइँसराइ, सामाजिक सञ्जालमा पहुँचलगायत कारण घटना बढेको विज्ञहरू बताउँछन्।

भूकम्पमा जोगिएको बस्ती डढेलो पसेर सिध्यायो

२०७२ सालको विनाशकारी भूकम्पले हल्लाएर पनि ढाल्न नसकेका अग्ला घरहरू अर्को भूकम्प आउँदा नढलून् भनेर होचो पारिएका थिए। तर यसपालि वनबाट सल्केको डढेलोले पहिले जोगिएका १५ घर एकैछिनमा सिध्यायो। 

प्लास्टिक विसर्जनको भयावह रूप

संयुक्त राष्ट्रसंघका अनुसार विश्वभर वार्षिक चार अर्ब ३० करोड टन प्लास्टिक उत्पादन हुने गर्छ। त्यसमध्ये वर्षमा एक करोड ९० लाखदेखि दुई करोड टनसम्म प्लास्टिक फोहोरका रूपमा वातावरणमा आउँछ। 

बजार छ तर धमाधम पेसा छाड्दैछन् काठमाडौँका किसान

काठमाडौँ उपत्यकाका फार्महरूमा जग्गाको भाडाकै कारण लागतमूल्य बढ्ने, तर बजारमूल्य भने त्यसअनुसार नपाइने कारण कृषकहरू पेसाबाट विस्थापित भइरहेका छन्।

किसानको उत्साहमा पानी खन्याइरहेको आयातित बजार

झिमरुकमा उत्पादित कृषिउपजको बिक्रीस्थल छिमेकी माण्डवी गाउँपालिकाको चकचके बजार र प्युठान नगरपालिकाको बाग्दुला हो। तर दुवै व्यापारकेन्द्र बाहिरबाट आउने उत्पादनले भरिँदा स्थानीय किसानले बजार पाएका छैनन्।

हातबुना कपडा जोगाउन संघर्ष गरिरहेका किरण

अहिले कपडा रंगाउन प्रयोग हुने वस्तु अचाक्ली महँगिएको छ। हर्रो, बर्रो, खैर, पदमचाल, मजिटो, ओखरको बोक्रा, गुलाफको फूल, प्याजको बोक्रा लगायतका कच्चा पदार्थ पहिला सस्तो थियो। 

स्वर्गद्वारीमा नजुरेको सात्विक भोजन (तस्वीर-कथा)

गौशालामा रहेका ४५० गाईको गोबर आसपासको बारीमा सागसब्जी उमार्न प्रयोग हुने रहेछ। यहाँ आउने दर्शनार्थीलाई पस्किने सात्त्विक भोजनमा यहीँ उब्जनी भएको सागसब्जी पस्किइँदो रहेछ। तर हामीलाई त्यो अवसर जुरेन।

बदलिएका बाटाघाटामा नबदलिएको जीविका (तस्वीरहरू)

दूरदराजसम्म सडकको पहुँच पुगेसँगै स्थानीय जनजीवन सहज भएको छ। पहिले पैदल हिँड्नुपर्ने गाउँठाउँमा पक्की सडक बनेसँगै आवतजावत गर्न साना सवारी प्रयोग हुन थालेका छन्।

किसानको दूध गाउँकै उद्योगलाई, उद्योगीको खुवा शहरतिर (भिडियो कथा)

ललितपुरको महाकांल गाउँपालिकामा सडक पुगेपछि धमाधम खुवा उद्योग खुले। किसानलाई दूध नबिकेर घिउ बनाउनुपर्ने बाध्यता भएन। कोम्रोङ र आसपासका किसान अहिले टिनमा घिउ बोकेर चापागाउँ धाउँदैनन्।

तारजाली नै तोडेर बँदेलले बाली सखाप, किसानले बाँझो छाड्न थाले खेतबारी (भिडियोसहित)

काभ्रेको मैखुरे र आसपास सम्साँझै खेतबारी पस्ने बँदेलले बाली तहसनहस बनाउन थालेपछि किसानले खेत नै बाँझो छाड्न थालेका छन्। बँदेलकै कारण कतिपय त बसाइँ नै हिँडेको स्थानीय बताउँछन्।

बिक्री नभएका सयपत्री फूल सडक किनारमा 'बिस्कुन' बने

अनियन्त्रित रूपमा आयात भएको भारतीय फूलका कारण नेपाली किसानले यसपालि तिहारमा आफ्नो उत्पादनको लागतसमेत उठाउन नसकेको पुष्प व्यवसायीहरू बताउँछन्। 

सडक यातायातले जोडिएसँगै बदलिँदै गरेको कर्णालीको अनुहार [तस्वीरहरू]

 पहिले स्थानीय ऊन कातेर घरमै हातले बुनेका फेटा बाँध्ने परम्परा थियो। तर त्यो जीवनशैली क्रमश: इतिहास बन्दै छ।

दुर्गमका कुना कन्दरामा रेडियो बजाउने 'रेडियो नेपाल दाइ' [भिडियो]

मुगु जिल्लाकै अग्लो स्थानमा रहेको स्टेसन हो मुर्मास्थित रिले स्टेसन। २०० किलोवाट क्षमताको सोलार पावरबाट सञ्चालित यो स्टेसन कर्णालीको एक मात्र सोलार बत्तीजडित रेडियो स्टेसन हो।

गाउँमा दशैँ मानेर कर्मथलो काठमाडौँ फर्किनेको ताँती (तस्वीरहरू)

दशैँअघि उपत्यकाबाट बाहिरिने बस र विमानमा भरिभराउ भएर गएकाहरू पर्वको पारिवारिक जमघट सकिएलगत्तै काठमाडौँ फर्किंदा यता आउने यातायातका साधनहरू उसरी नै खचाखच देखिन्छन्।

राजमार्ग नै छेक्ने पशु चौपायाका बथान (तस्वीरहरू)

लामो दूरीका सवारी साधनहरू तीव्र गतिमा गुड्ने देशकै मुख्य राजमार्गमा यसरी छोडिएका चौपायाले आफैँ जोखिममा रहेर सवारी दुर्घटनाको खतरा पनि निम्त्याइरहेका छन्। 

दशैँको सन्ध्यामा गौरीघाटस्थित बागमती किनारमा छाएको खुशी (तस्वीरहरू)

बागमती किनारमा सयौँको संख्यामा मानिसहरू लहरै बसेर खाना खाइरहेका थिए। खाना खाइसकेकाहरू टीका, जमारा र दक्षिणा थापेर बाटोतर्फ लाग्दै थिए।

चाडबाडमा झिलिमिली काठमाडाैँका मन्दिर (तस्वीरहरू)

मन्दिरमा दर्शन गर्न आउने भक्तजनसँगै झिलिमिली दृश्यकाे तस्वीर लिन तथा भिडियाे, टिकटक बनाउनेहरूकाे पनि भिड लाग्ने गरेको छ।

दशैँले सुनसान बने काठमाडौँका सडक

दशैँ मनाउन लाखौँको संख्यामा मानिसहरू काठमाडौँ उपत्यकाबाट बाहिरिँदा राजधानीका सडक रित्ता र सुनसान बनेका हुन्। 

हामी त लाग्याैँ घरतिर (तस्वीरहरू)

शनिबार फूलपातीको दिन घर जानको लागि काठमाडाैँको गोंगबुस्थित बसपार्कमा पुगेकाहरू निकै उत्साहित देखिन्छन्।