राष्ट्रसंघको ‘गैरकानूनी नजरबन्द सूची’मा भुटानी राजबन्दी बिर्ख, कुमार र सनमान मात्रै किन आए?  

भुटानको चेम्गाङ जेलमा ३० वर्षयता थुनिएका ३२ राजबन्दीमध्ये तीन नेपालीभाषीलाई संयुक्त राष्ट्रसंघले मानव अधिकार हनन बेहोर्ने ‘प्रतिनिधि पात्र’ बनाएको छ।

मान्छेसित किन यहाँ डराइरहन्छ मान्छे?

कालीप्रसादको आफ्नै ढब छ, आफ्नै ‘पना’ र ‘पारा’ छ। राजतन्त्रको राज चलेको बेला ‘मुटुमाथि ढुंगा राखी’ र ‘झरेको पातझैँ भयो’ जस्ता गीतमा अर्थभन्दा बढी ‘अनर्थ’ भेटिनु स्वाभाविक थियो।

भूठान

हाउगुजी ‘ह्यापी–इन्डेक्स’लाई प्रश्नै–प्रश्न! (भिडिओसहित)

निर्देशक विनोद पौडेलले ‘ह्यापी–इन्डेक्स’भित्र ‘घर हराएको मान्छे’का श्वासप्रश्वासलाई यसरी ‘फिल’ गर्न पाएका रहेछन्, जहाँबाट उनको कथानकको निचोड निस्किन्छ, ‘एकपल्ट म घर नफर्की मर्न मिल्दैन।’

श्रद्धा–सुमन

उनी थिए गुवाहाटीमा, सम्झिन्थे छथर–सुधाप

लीलबहादुर भन्थे, ‘दुःख र गरिबीका कारण उज्यालो बाटो खोज्दै भागेर जो जहाँ पुगे पनि संघर्ष र नियति दुवै तावाबाट उफ्रेर भुंग्रोमा भनेझैँ मात्रै हुने रहेछ। यसकारण म केही कुरोमा पनि पछुतो मान्दिनँ।’

शरणार्थी: नक्कलीका नाममा सक्कलीको कन्तबिजोग! 

विशेषतः सन् २०१८ पछि शरणार्थी आयोग, विश्व खाद्य कार्यक्रम, लुथरन जस्ता दातृ निकाय पनि काठमाडौँ केन्द्रित भएपछि शिविरमा बस्ने शरणार्थीलाई गाँस र बासकै कठिनाइ हुँदै आएको छ।

३ अर्ब खर्च भएको अस्पतालमा पानी–बिजुली छैन, उद्घाटनमा प्रम ओली उभ्याउने ‘दौडधुप’

बीपी प्रतिष्ठानअन्तर्गत रहेको मातृशिशु स्याहार केन्द्र भवन निर्माण थालिएको ११ वर्षमा पनि पूरा भएको छैन। तर उद्घाटनका लागि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई उभ्याउन भने ‘दौडधुप’ शुरू भएको छ।

अबिच्युरी

जसको नाम थियो– गौतमको ग्रामर! 

विद्यालय पाठ्यपुस्तकको आवश्यकताअनुसार व्याकरण र हिज्जे लेखेर दाम–नाम कमाउँदै आएका चूडामणि गौतम आफ्नो जीवनको उत्तरार्द्धमा भाषिक शुद्धतामा ‘खुट्टो काट्ने कि नकाट्ने’का अभियन्ताझैँ बने।

पलेँटी

एक थिए नरदेन रुम्बा!

दार्जीलिङको पहाडीबस्तीमा नरदेन रुम्बा गुपचुप थिए। तर, उनको प्रतिभा र क्षमता टाढाटाढा फैलिँदो थियो। गीत र शब्दको खोजीमा नरदेनकहाँ गइरहने चन्दन–डेजीले मात्रै दुई दर्जनभन्दा बढी गीत उनीबाट पाएका रहेछन्।

‘यहाँ सुँगुरको कान पाइन्छ’

कहिले धर्म, कहिले जाति वा कहिले राष्ट्रवादको नाममा अपव्याख्या मिसाउँदै लेखक र लेखकीय धर्मको तेजोहरण गर्ने छुपेरुस्तम शक्ति यहाँ धेरै छन्।

नीतिगत बेथिति

भूमि ऐन संशोधनमै यो अपहत्ते किन?

अध्यादेश किन भन्ने जिज्ञासामा स्वयं प्रधानमन्त्री र गठबन्धन साझेदारसमेत ‘जवाफी’ बन्न सकेका छैनन्। राज्यपद्धतिको सिंगो विषयमा एमालेसचिव, सत्तापक्षीय सचेतक र कार्यकर्ताले मात्रै ‘पक्षपोषण’ गरिरहेका छन्।

अख्तियारको अनुसन्धान चलिरहेको भवन उद्घाटनमा स्वास्थ्यमन्त्री र सचिवको ‘हतारो’

उद्घाटन गरिएको एउटै भवनका तीन वटा तलामा स्वास्थ्यमन्त्री पौडेल, उपकुलपति प्राडा. ज्ञानेन्द्र गिरीसहितको नाम उल्लेख गरिएका तीनवटा शिलालेख राखिएको छ।

मुक्कुम्लुङ साक्षी छ!

आखिर हिजोसम्म संरक्षण क्षेत्रमा रहेको भूभागलाई किन संरक्षण गर्नबाट हटाइयो, केबलकार बनाउन? विकास भनेको यसैगरी गरिने एकलकाँटे कुरा हो वा सर्वस्वीकार्य पद्धति?

ह्यापी बर्थडे मुखिया!

मुखियाले मैनबत्ती भने निभाउन चाहेनन्। ‘एउटा वर्ष सकियो, बित्यो भनेर बितेको उमेरका नाममा क्यान्डल निभाउने गरिन्छ रे। आफैँ बल्दै र आफैँ सकिँदै गरेको क्यान्डल त बालिरहनुपर्छ नि, किन निभाउने?’

बीआरआई उपहार: न झापा, न डडेलधुराकै योजनाको टुंगो!

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली र कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाका निम्ति बीआरआईअन्तर्गत भौतिक संरचना उपहारमा प्रदान गरिने भनिएको थियो। तर यी संरचना अनुदान वा ऋण केमा बन्ने निर्क्योल भएको छैन।

जो थिए जनआवाज अर्थात् ‘जनरव फिराद!’

‘राज्यद्रोह गर्ने षडयन्त्रमा लागेको’ अभियोग खेपेका भुटानी सैनिक एनबी गिरी १४ महिना जेलनेल खेपेपछि घरगाउँ छाडेर निर्वासित भएका थिए, ९० को दशकमा। उनै गिरीको मंगलबार निधन भएको छ।

फर्पिङबाट चोरिएको पुरातात्त्विक सूर्यमूर्ति नयाँ दिल्लीको ‘ओल्ड फोर्ट’ म्युजियममा 

भारतको पुराना किल्ला म्युजियममा भेटिएको यो सूर्यमूर्तिमा नेपालले पहिलोपटक ‘उत्पत्तिको पहिचान’सहित प्रमाण पेस गर्न सक्नेछ। 

कथनी र करनीको भुलभुलैया

भुटानी नरेश वाङचुकको काठमाडौँ ‘ट्रान्जिट ट्राभल’ शुरू हुनासाथै बिहान ८ बजे नै शरणार्थी नेता टेकनाथ रिजालको चाबहिलस्थित निवासमा प्रहरी गस्ती शुरू हुन्छ।

बीआरआई ‘फ्रेमवर्क’मा सहमति: अनुदान र सहुलियतपूर्ण ऋण दुवै!

“हाम्रा निम्ति गृहकार्य बल्ल शुरू भएको छ, ‘एड असिस्टेन्स फाइनान्सिङ’ भन्दैमा नचाहिँदो व्याख्या अहिल्यै बनाएर तर्सनुपर्ने अवस्था छैन।”

नेवानिलाई करिब ४ अर्ब घाटा पुर्‍याएका चिनियाँ जहाजः बेइजिङमा प्रधानमन्त्रीले गर्लान् ‘कम्पेनसेट’को कुरा?

चिनियाँ अनुदान र ऋणमा ल्याइएका, चार वर्षयता ‘ग्राउन्डेड’ जहाजबाट नेवानिले बेहोरेको घाटासँगै चिनियाँ वायुसेवाले भ्याट नतिरेकोबारे प्रधानमन्त्रीले चिनियाँ पक्षसँग कुरा गर्ने आशा सरकारी अधिकारीहरूको छ।

प्रधानमन्त्रीको चीन भ्रमण

बीआरआईमा ऋणको झमेला, अनुदानमा आधारित सहयोग मात्र चीनलाई स्वीकार्य होला?

विगतको बीआरआई योजनाको ऋण अवधारणालाई ‘अनुदान आधारित’ भन्दै सरकारमा रहेका मुख्य दुई दलले गरेको व्याख्यालाई चीनले स्वीकार गर्ने वा नगर्ने भन्नेबारे निर्णायक तहमा जवाफ आएको छैन।